Lijden is een uitnodiging

We hebben de perfecte dag uitgekozen: vandaag is voor het eerst de horeca weer open. Het regent, maar dat mag de pret niet drukken. Ik ontmoet Ferdinand op een overdekt terrasje ergens op de Veluwe, een half uur voordat we met Jan Geurtz hebben afgesproken. Voor het eerst mogen we weer een terrasje pakken! Bij iedere tafel staat een straalkacheltje. Met jassen aan en sjaals om is het goed te doen.

 

Ferdinand gaat straks de introductie doen en ik mag het interview afnemen. Voor mij is dit a dream come true. Jaren geleden las ik Jan’s bestseller ‘Verslaafd aan liefde’, waarna ik verzuchtte: ‘Ik wou dat ik Jan Geurtz een keer face to face kon ontmoeten. Dan vraag ik hem wat het verschil is tussen verslaving en verlangen, onthechtheid en onverschilligheid, compassie en vergoelijking. En waarom we zo nodig moeten leren om alleen te zijn.’ Waar ik het zeker ook over wil hebben: In 2017 werd Sogyal Rinpoche, de Dzogchen leraar van Jan, veroordeeld voor seksueel misbruik. Ik volgde met grote belangstelling de interviews die Jan hierover gaf. Hij leek geen spoortje boosheid, teleurstelling of oordeel te hebben naar zijn oude leraar.‘ Hoe kan dat nou?’ dacht ik. ‘Is dat niet fout? Doet hij door zo mild te zijn niet de slachtoffers van Rinpoche tekort?’

 

Jehova getuigen

En nu mag ik dus echt Jan Geurtz interviewen. Klokslag drie uur bellen we aan bij zijn huis, verscholen in de Veluwse bossen. Na enig wachten doet Jan de deur open. Het is een innemende man, met witte krullen en een vriendelijk gezicht. Hij neemt ons kort op en zegt dan:

‘Oh, Jehova getuigen. Ik zie het aan jullie stralende gezichten. Wat fijn voor jullie dat jullie je geloof gevonden hebben.’

Ik haak meteen in op de grap en laat hem het boek zien dat ik in mijn handen heb.

‘Wij komen het woord van God brengen’, zeg ik gekscherend.

‘Nou’, zegt Jan, ‘dat hoeft niet, hoor. Ik heb zelf ook veel onderzoek gedaan naar God, het universum en aanverwanten, en ik ben heel tevreden met mijn huidige staat van zijn. Ik laat jullie dan ook niet binnen en heb ook geen behoefte om verder te praten.’

Dan beseffen we pas dat hij het echt meent en werkelijk denkt dat wij Jehova getuigen zijn.

‘Jan!’ zegt Ferdinand. ‘Ik ben Ferdinand! Wij komen je interviewen!’

In een seconde schakelt Jan en beseft hij de vergissing.

‘Verdomd!’ zegt hij. ‘Nu zie ik het! Maar jij hebt onze afspraak nooit bevestigd, Ferdinand. Ik ging ervan uit dat het niet doorging.’

Even zijn we bang dat we alsnog weggestuurd worden, maar Jan lacht hartelijk, zwaait de deur wijd open en zegt met een breed armgebaar:

‘Kom binnen! Ik heb tijd!’

 

Zo zitten we een minuut of tien later op pluchen stoelen aan de ronde tafel in zijn huiskamer. Jan schenkt thee in en we gaan van start.

 

Jan, je bent getraind in Dzogchen, Advaita en tantra. Zou je kort over alle drie iets kunnen vertellen?

 

Ik las jaren geleden ‘Het Tibetaanse boek van leven en sterven’ van Sogyal Rinpoche. Dit was mijn introductie tot het Tibetaans boeddhisme en Dzogchen. Het boek sprak me zo aan dat ik besloot om naar het Rigpa centrum in Zuid-Frankrijk te gaan. Daar volgde ik vele jaren onderricht van Rinpoche, tot ik in 2015 afscheid nam. Daarna kwam ik in aanraking met Advaita. In mijn beleving is Advaita in essentie hetzelfde als Dzogchen, maar het heeft uiteraard een heel andere terminologie. Wat in Advaita body-mind genoemd wordt, bijvoorbeeld, heet in Dzogchen ego.

 

Tantra komt voort uit het hindoeïsme en het boeddhisme. Het is bovenal een oefenpraktijk, eentje die ik nog altijd met veel plezier en enthousiasme beoefen. Ik heb les gehad van boeddhistische monniken die lesgaven in wat we ook wel ‘de tantra’s’ noemen. Dat onderricht was altijd heel cryptisch. Er werd poëtische beeldspraak gebruikt zoals: ‘Wanneer de leeuw bijna de top van de berg bereikt heeft, moet de vlag gestreken worden.’ Daarmee werd bedoeld dat het raadzaam is om terughoudend te zijn met het orgasme.

 

Tantra boeide me omdat seksualiteit altijd mijn interesse heeft gehad, zij het in het begin veel meer op samsarische wijze. Ik heb ook een cursus gedaan bij het Centrum voor Tantra en had lange tijd een relatie met een vrouw met wie ik tantra beoefende. Dat was buitengewoon prettig. Tantra gaat overigens niet alleen over seksualiteit, maar ook over energie, de kracht van emoties en wat al niet meer.

 

Ik ben zelf taoïstisch getraind door Reinoud Eleveld, wiens stokpaardje is: als je een spiritueel pad loopt, is het van essentieel belang dat je ook je seksuele energie traint. In zijn beleving wordt daar bij vrijwel alle spirituele scholen te weinig aandacht aan besteed. Ben je het daarmee eens? En in hoeverre wordt de seksuele energie getraind in de Dzogchen?

 

Ja, ik ben het daarmee eens en inderdaad, het wordt nauwelijks getraind binnen Dzogchen. Wat wij te horen kregen tijdens onze training was: ‘Daar kun je maar beter niet aan beginnen, behalve als je heel erg vergevorderd bent. Misschien ooit, later.’

Zo werd het eigenlijk weggezet in de toekomst. Nu had Rinpoche ook wel een punt. Bij veel tantrascholen zie je dat de meeste mensen cursussen gaan doen omdat ze hun seksualiteit op een veilige manier willen beleven, met leuke en aantrekkelijke mensen, maar niet omdat ze zich nou zo graag spiritueel willen ontwikkelen. Belangrijker dan hoe spiritueel iemand is, is dan de vraag in hoeverre hij of zij bereid is om met je te vrijen. Dat is niet verkeerd, maar je kunt dus wel... wil je verder lezen? Steun ons werk en bestel het boek.